Osobom i rodzinom, które własnym staraniem nie są w stanie zapewnić sobie schronienia, niezbędnej odzieży oraz posiłku może zostać:
- przydzielone miejsce noclegowe w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach do tego przeznaczonych,
- przyznane ubranie, odpowiednie do indywidualnych potrzeb osoby oraz pory roku,
- udzielona pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie.
Pomoc tego rodzaju przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków.
Pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży przysługuje:
Osobie posiadającej miejsce zamieszkania i przebywania na terytorium Polski.
Procedura przyznawania pomocy w postaci schronienia, posiłku i odzieży zakłada obowiązek przeprowadzenia wywiadu środowiskowego i wydania decyzji administracyjnej. Ale w sytuacji, gdy schronienie potrzebne jest natychmiast, procedura ta często przeprowadzana jest dopiero po uprzednim udzieleniu pomocy.
- Świadczenia pomocy społecznej udzielane są na wniosek samej osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego (np. w przypadku dziecka – jego rodziców albo opiekunów prawnych) lub innej osoby.
- W niektórych przypadkach, zwłaszcza w stosunku do osób, które nie mają świadomości swoich praw, pomoc społeczna udzielana jest z urzędu.
Tryb przyznania świadczeń z pomocy społecznej składa się z dwóch etapów:
- Zgłoszenie wniosku o udzielenie pomocy.
Z wnioskiem można zgłosić się również osobiście, telefonicznie lub pisemnie do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania lub pobytu. Do wniosku należy dołączyć kserokopię dokumentów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, np. zaświadczenie
o wysokości wynagrodzenia za pracę, emerytury, orzeczenie o niepełnosprawności.
- Sporządzenie wywiadu środowiskowego i planu pomocy.
Wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego jest podstawą udzielenia pomocy. Wywiad środowiskowy przeprowadzany jest w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o pomoc, a w sprawach pilnych – w jej miejscu pobytu.
Brak zgody na jego przeprowadzenie jest równoznaczny z rezygnacją z pomocy społecznej.
Wywiad środowiskowy przeprowadzany jest w ciągu 14 dni od daty wszczęcia postępowania, a w sprawach wymagających szybkiego udzielenia pomocy – w terminie 2 dni.
Celem wywiadu środowiskowego jest rozeznanie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej
i majątkowej osób i rodzin ubiegających się o pomoc. W trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego, w porozumieniu z osobą zainteresowaną ustalany jest plan pomocy.
